Zoomobjectief

Een zoomobjectief (ten onrechte ook vaak zoomlens genoemd) (zoom spreek uit zoem, met een langgerekte oe) is eenlenzenstelsel met een variabele brandpuntsafstand.

Zulke objectieven worden toegepast op foto-, film- en videocamera’s. Ze bieden de mogelijkheid om met een simpele draai- of schuifbeweging ofwel motorisch de brandpuntsafstand en daarmee de beeldhoek aan te passen aan het onderwerp ter verkrijging van de best mogelijke compositie. De verandering van de brandpuntsafstand wordt verkregen door bepaalde lenzen of lensgroepen van het objectief ten opzichte van elkaar te laten verschuiven. In de professionele sector bestaat inmiddels een objectief met een zoombereik van 1:300 van het Amerikaanse bedrijf Panavision.

In veel digitale foto- en videocamera’s wordt tegenwoordig gesproken over optische zoom en digitale zoom. Bij dit laatste, digitaal inzoomen, wordt eigenlijk een stuk van het beeld weggesneden, en het overgebleven deel wordt vervolgens weer softwarematig vergroot. Hierbij gaan beeldpunten en meestal ook scherpte verloren.

Het eerste “praktische” zoomobjectief is in 1950 ontwikkeld door Dr. Frank Back van de Zoomar Corporation. Het objectief werd exclusief gemaakt voor NBC voor maken van sportreportages en had een aanschafwaarde van $100.000. De naamzoomobjectief is afgeleid van de bedrijfsnaam Zoomar Corp.

Lees het hele artikel hier

Teleobjectief

Een teleobjectief of telelens is een objectief met een grote brandpuntsafstand en een kleine beeldhoek; hierdoor kunnen objecten op grotere afstand beeldvullend op film of sensor worden geprojecteerd.

Teleobjectieven hebben de eigenschap het beeld te vervlakken (minder „diep” te maken). Alles in het beeld lijkt op elkaar geplakt. De objecten die zich achter elkaar bevinden kunnen even groot lijken. Dit wordt soms het „platperspectief” genoemd. Telelenzen hebben een beperkte scherptediepte, bij grotere diafragmaopeningen (kleinere diafragmagetallen) kan de achtergrond vaag worden. Dit effect is te gebruiken om het onderwerp te isoleren van de achtergrond. Niet te lange teleobjectieven (80-150 mm bij kleinbeeld) worden veel toegepast voor portretopnamen. Ze geven weinig vertekening. Bij portretten met een groothoekobjectief lijkt de neus, die veel dichter bij het objectief ligt dan bijvoorbeeld de oren, belangrijk groter ten opzichte van de rest van het gezicht.

Teleobjectieven worden wel ingedeeld als:

  • Lichte teleobjectieven: brandpuntsafstand van 85 mm tot 135 mm
  • Teleobjectieven: 135 mm tot 300 mm
  • Superteleobjectieven: vanaf 300 mm

Lees het hele artikel hier

Fisheye-objectief

Een fisheye-objectief (of fisheye of visoogobjectief) is een lenzenstelsel met een korte brandpuntsafstand. Op eenfotocamera geeft de lens een sterke groothoekwerking en een karakteristieke tonvormige vertekening. Het vervormde beeld is enigszins vergelijkbaar met het gereflecteerde beeld in een kerstbal. De beeldweergave wijkt af van de weergave door de meer gebruikelijke rectilineaire groothoek- en supergroothoekobjectieven.

Lees meer op hier!

Computerprogramma’s

Door met een digitale camera meer foto’s vanuit hetzelfde standpunt te maken, maar in een andere richting, is met behulp van een computerprogramma één brede panoramafoto samen te stellen. Daarvoor bestaan diverse programma’s, die met de Engelse termen als ‘panorama’ of ‘stitching’ worden aangeduid. Het programma gaat op zoek naar overeenkomsten in de aangrenzende foto’s en vervormt deze enigszins zodat ze op elkaar passen. Deze vervorming is nodig omdat elke afzonderlijke foto op een plat vlak wordt geprojecteerd terwijl met behulp van deze programma’s de panoramafoto op een cilindervormig vlak wordt gemonteerd. De panoramafoto op deze cilinder wordt vervolgens uitgeklapt met de typerende brede foto als eindresultaat.

De meeste programma’s hebben opties om in te stellen of het om een brede foto (<100°) of een 360° foto gaat (het perspectief toont in beide gevallen anders).

De hoogte/breedte verhouding van een panoramafoto is meestal extreem: de foto toont vaak overdreven breed. Door middel van een groothoeklens (of door uit te zoomen), of door de camera op z’n kant te houden tijdens het maken van de reeks van foto’s wordt hoogte/breedte verhouding gunstiger: er komt meer hoogte in beeld.

Groothoekobjectief

Een groothoekobjectief, kortweg groothoek (ook wel met een anglicisme wijdhoek of breedhoek genoemd), is een objectiefmet een grote beeldhoek, zoals de naam aangeeft, of anders gezegd is het een objectief met een korte brandpuntsafstand in verhouding tot de afmeting van het opnamemateriaal (film of beeldsensor). Voor het kleinbeeldformaat (met een beelddiagonaal van 43 mm) spreekt men van groothoek bij brandpuntsafstanden korter dan 35 mm.

Een groothoekobjectief wordt onder andere gebruikt om heel veel op de foto te krijgen. Ook wordt het perspectief schijnbaar uitgerekt, nabije voorwerpen lijken groot terwijl de achtergrond kleiner wordt en verder weg lijkt, wat toegepast kan worden bijvoorbeeld om een landschap weidser te laten lijken.

Het wordt ook veel gebruikt voor onder andere panoramafoto’s. Het tegenovergestelde van een groothoekobjectief is eenteleobjectief.

Groothoekobjectieven worden onderverdeeld in lineaire en fisheye-objectieven. De eerste groep heeft een ontwerp waarbij rechte lijnen zo veel mogelijk recht weergegeven worden (ten koste van de verhoudingen) en zijn beeldvullend, de tweede groep projecteert vaak een rond beeld, waarbij alleen lijnen die door het midden lopen recht blijven. Objecten aan de rand worden extreem gekromd.

Om in geval van eenogige spiegelreflexcamera’s bij korte brandpuntsafstanden toch nog voldoende ruimte te hebben voor het opklappen van de spiegel, wordt gewoonlijk de zogenaamde retrofocusconstructie gebruikt.

Lees meer op Wiki

Panoramafotografie

Panoramafotografie is het maken van foto’s die veel in de breedte laten zien, of foto’s die een volledig beeld in de rondte (360°) laten zien.Het woord ‘panorama’ kan een weids gezicht betekenen. Een panoramafoto kan dus een weids beeld laten zien. Om verwarring te voorkomen wordt een foto die het beeld volledig in de rondte laat zien ook wel een 360°-foto (“360-graden-foto”) genoemd.

Een foto die niet alleen rondom aan elkaar aansluit, maar een compleet beeld geeft (ook recht naar boven en recht naar beneden) wordt een Surround-foto of 360×180-foto of een bolfoto genoemd.Een “normale” panoramafoto heeft een cilinderperspectief, hierdoor lijken rechte lijnen die niet recht naar de waarnemer lopen op een vreemde manier gebogen. Het is echter wel mogelijk uitgaand van dit materiaal een ‘normale’ foto in een bepaalde richting te berekenen.

Software die dit op een interactieve manier doet wordt ook wel Interactieve Panoramafoto genoemd. De eindgebruiker heeft veelal de mogelijkheid om vrij om zich heen te kijken in de desbetreffende foto.Een aparte vorm is de ‘route-panorama’ of ‘verticale panorama’ of ‘orthografisch panorama’ of ‘vlak panorama’ of ‘linear strip photography’ (een algemene duidelijke naam bestaat er niet voor). Deze geeft weer wat er langs de route te zien is. Een route-panorama heeft in de breedte geen perspectief. Het kan bijvoorbeeld de huizen langs een straat weergeven.

Op elk punt van de foto lijkt het alsof er recht tegenaan gekeken wordt.Om panoramafoto’s te maken kan een speciale lens gebruikt worden, zoals de groothoekobjectief, of de fisheye-objectief. Er zijn ook speciale panoramacameraswaar de film in een boog van bijna 180° ligt en waar de lens in een roterende beweging een spleet belicht. Bij een nog extremer geval wordt de film met een constante snelheid bewogen terwijl de camera zelf roteert, hiermee kunnen panorama’s van 360° of meer gemaakt worden. Door de camera niet te roteren maar lineair te verplaatsen ontstaat bovengenoemde route-panorama. Ook de speciale camera’s die voor luchtverkenning vanuit bijvoorbeeld F-16’s gebruikt worden werken op deze manier.Grote delen van Nederland zijn gefotografeerd met een fisheye-objectiefcamera, die is gemonteerd op een auto die vanaf de openbare weg om de tien meter een panoramafoto maakt. Deze informatie wordt bijvoorbeeld gebruikt voor rampenbestrijding en het taxeren van gebouwen. Panoramafoto’s spelen een steeds grotere rol in geografische informatiesystemen.

Lees meer op Wiki

Oudste Nederlandse foto

Henri Vriesendorp
Lange tijd werd de foto van Henri Vriesendorp uit Dordrecht, gedateerd op 26 juli 1842, gezien als de oudste foto uit Nederland. Maar in werkelijkheid komt de oudste foto van Nederland uit Zutphen, gemaakt door de Zutphense apotheker Willem Hallegraeff (1798-1870). Zijn met de hand gedateerde bijdrage aan het album amicorum van amateurschilder Aarnout Jacobus van Eyndhoven (1805-1861) bestond uit twee ‘lichttekeningen’: één fotogram van een stuk kant en een fotografische reproductie van een prent.

De foto van de prent draagt de datum en de naam van de maker. De datering is 25 november 1839. De foto is in het bezit van het Stedelijk Museum in Zutphen. Er was al eens een Gelderse ‘oudste foto van Nederland’. Op deze foto stond Vieux Reint afgebeeld. Deze was genomen op 29 augustus 1842 door Willem Baron van Heeckeren van Kell. Hij fotografeerde zijn knecht Reint Berenschot met laarzen in de hand voor de deuren van zijn schuur. Deze foto is te vinden in het Gelders Archief.

Lees meer op WIki